Nihongo Notes
- Tác giả: Osamu Mizutani, Nobuko Mizutani
- Chuyển ngữ: Yappa
- Mục lục
Okuni-wa dochira-desu-ka
おくには どちらですか
(Anh ấy đến từ nước nào?)
Hôm nọ chị Yoshida đã giới thiệu anh Lerner cho đồng nghiệp của chị, chị Iwasaki. Khi anh Lerner và chị Iwasaki trao đổi với nhau câu Hajimemashite (Rất hân hạnh được gặp bạn) và Doozo yoroshiku (Bạn thế nào?) rồi cả ba ngồi xuống nói chuyện, chị Iwasaki đã hỏi
Okuni-wa dochira-desu-ka.
おくには どちらですか。
(Nghĩa đen: Đất nước ở đâu?)
Câu này có thể có nghĩa là “Anh đến từ nước nào” hoặc “Anh ấy đến từ nước nào” Theo như hướng của tư thế chị Iwasaki khi hỏi câu này, không rõ chị ấy đang hỏi chị Yoshida hay anh Lerner. Trong khi anh Lerner còn đang tự hỏi điều này, chị Yoshida đã trả lời câu hỏi. Chị cũng trả lời vài câu hỏi tiếp theo, mặc dù chúng có liên quan tới anh Lerner. Anh cảm giác cứ như mình là đứa bé được mẹ đưa đi gặp bạn cũ vậy.
Điều này khá là khó chịu; có phải hai người phụ nữ nghĩ tiếng Nhật của anh tệ tới mức anh không thể tham gia vào cuộc trò chuyện? Anh bắt đầu nghĩ về gì đó khác. Rồi bỗng nhiên, anh nhận ra chị Yoshida đã ngừng trả lời câu hỏi của chị Iwasaki và đang chờ anh trả lời. Có phải họ nhận ra anh đang không vui vì bị lờ đi?
* * *
Phong tục này khá là phổ biến ở Nhật Bản, và không chỉ giới hạn trong cuộc trò chuyện với người nước ngoài. Chị Yoshida trả lời thay anh không phải bởi vì anh Lerner là người nước ngoài mà vì đó là phong tục.
Giả dụ anh Lerner đưa chị Yoshida tới gặp đồng nghiệp người Nhật của anh – anh Takahashi, hoặc chủ nhà của anh, anh Takahashi sẽ muốn biết về chị Yoshida và hỏi những câu như
Otsutome-desu-ka.
(Chị có đang đi làm không? hoặc Chị ấy có đang đi làm không?)
Và chị Yoshida sẽ không nhanh chóng trả lời như chị ấy đã trả lời câu hỏi của chị Iwasaki khi mà chị đưa anh tới gặp chị Iwasaki, mà sẽ chờ anh Lerner trả lời thay chị. Sau một lúc, khi anh Lerner ngừng trả lời thay chị, chị sẽ bắt đầu tự trả lời anh Takahashi.
Phía sau phong tục này có vẻ là sự tôn trọng hướng tới thành viên cũ hơn trong nhóm. Điều này có thể được giản lược như sau: A và B là đồng nghiệp hoặc bạn bè đã một thời gian; A giới thiệu C cho B; sau đó là cuộc trò chuyện của thành viên cũ là A và B trước, trong khi thành viên C chờ cho đến khi anh ta hoàn toàn được chấp nhận vào nhóm. Trừ phi có một câu hỏi rõ ràng hướng tới C, ban đầu anh ta sẽ kìm nén việc trả lời câu hỏi của B (Thực ra hầu hết câu hỏi về C có thể được coi là ở ngôi thứ hai hoặc ngôi thứ ba, nhưng C thường sẽ chờ A trả lời chúng.) Theo quy tắc, sự hiện diện của A không nên bị lờ đi hoặc bỏ mặc bởi việc giới thiệu C.
Và điều này thường được áp dụng nhiều nhất trong các tình huống liên quan tới xã giao; nó sẽ không áp dụng trong trường hợp khẩn cấp hoặc trường hợp ưu tiên công việc.
