Nihongo Notes
- Tác giả: Osamu Mizutani, Nobuko Mizutani
- Chuyển ngữ: Yappa
- Mục lục
Ikura-desu-ka
いくらですか
(Cái này bao nhiêu tiền?)
Tại một cửa hàng lưu niệm anh Lerner phát hiện một bộ đế lót cốc mà anh nghĩ sẽ hợp với mẹ mình. Nên anh hỏi chủ cửa hàng
Kore, ikura-desu-ka.
これ、いくらですか。
(Cái này bao nhiêu tiền?)
Chủ cửa hàng là một người đàn ông tầm bốn mươi, băng về phía anh và bắt đầu giải thích những cái đế lót cốc đó được làm ra tỉ mỉ như thế nào và chúng đáng để mua ra sao. Anh ta cứ nói mãi mà chẳng trả lời là giá bao nhiêu.
Anh Lerner cảm thấy không thoải mái. Mặc dù câu hỏi của anh rất là đơn giản nhưng có lẽ anh đã nói sai và gây ra hiểu lầm gì đó. Anh không muốn biết mấy cái đế lót đó được làm tốt như thế nào; anh chỉ muốn biết giá mà thôi. Nhưng anh không chắc là mình có thể giải thích được điều này bằng tiếng Nhật. Anh đã bỏ cuộc và rời khỏi cửa hàng.
Mấy ngày sau, anh thấy một cái cà vạt mà mình thích ở một cửa hàng và muốn biết giá. Vì nó được bày trên giá cao, anh chỉ về phía nó và hỏi người phụ nữ trong cửa hàng, cố gắng nói thật rõ ràng và lịch sự.
Are, o-ikura-deshoo-ka.
(Cái kia giá bao nhiêu ạ?)
Người phụ nữ cúi đầu cười, và đáp
Arigatoo-gozaimasu.
(Cảm ơn anh.)
Tại Nhật, khi một người đáp lời người khác, lời đáp đó có thể hướng đến mục đích hay mong muốn của người nói hơn là ý nghĩa bằng lời của câu hỏi. Ví dụ, khi một người hỏi ai đó Samuku arimasen-ka (Anh có lạnh không?), câu trả lời cho ý nghĩa bằng lời của câu hỏi là Ee, samui-desu hoặc Iie, samuku arimasen. Nhưng, nếu người nghe coi câu hỏi đó là một dấu hiệu của sự quan tâm, anh ta có thể trả lời như là Arigatoo-gozaimasu hoặc Doozo okamai-naku (Đừng lo). Nếu anh ta nghĩ người nói đang gián tiếp gợi ý rằng mình đang lạnh thì anh ta có thể nói Mado-o shimemashoo-ka (Tôi đóng cửa sổ nhé?)
Tương tự, những người chủ cửa hàng trong các trường hợp trên coi câu hỏi Ikura-desu-ka của anh Lerner như là một dấu hiệu anh muốn mua hàng của họ và đã trả lời tương ứng.
Trong một hội thoại mẫu, câu trả lời cho câu hỏi Ikura-desu-ka hẳn là … en-desu. Chí ít sách giáo khoa ngôn ngữ thường hay đưa ra kiểu hội thoại như thế này. Nhưng trong hội thoại thực tế, người ta không phải lúc nào cũng trả lời … en-desu khi được hỏi Ikura-desu-ka. Thực ra, trong một cuộc thăm dò được tổ chức bởi một nhóm nhỏ các nhà nghiên cứu mà chúng ta biết, người ta đưa ra rất nhiều câu trả lời khác mà thường được nói hơn là … en-desu.
Vậy nên không phải vì anh Lerner là một người nước ngoài; mà một khách hàng người Nhật cũng sẽ có trải nghiệm tương tự. Nhưng anh ta sẽ không ngạc nhiên hay khó chịu. Anh ta có thể dành thêm thời gian nói chuyện với chủ cửa hàng và cuối cùng sẽ biết giá thay vì bỏ đi ngay như anh Lerner.
