Sukoshi tsumete-kudasaimasen-ka (Anh vui lòng ngồi dịch ra một chút có được không?)

Nihongo Notes

• Tác giả: Osamu Mizutani, Nobuko Mizutani
• Chuyển ngữ: Yappa
• Mục lục

Sukoshi tsumete-kudasaimasen-ka
すこし　つめてくださいませんか
(Anh vui lòng ngồi dịch ra một chút có được không?)

Tối hôm qua, anh Ernest Lerner đang đọc báo trên chuyến tàu về nhà. Có một khoảng trống giữa anh Lerner và người đàn ông ngồi cạnh. Rồi một người phụ nữ bước vào, đứng trước khoảng trống này, và nói
Sumimasen-ga.
Anh Lerner cảm giác cô ấy muốn ngồi xuống và cũng khá sẵn lòng ngồi dịch ra nhường chỗ cho cô. Nhưng anh tò mò muốn biết cách nói nào được dùng cho câu “Xin vui lòng ngồi dịch ra một chút,” nên anh chờ cô nói tiếp. Nhưng người phụ nữ không nói gì và di chuyển cánh tay như đang quét cái gì đó đi. Sau đó người đàn ông ngồi cạnh anh Lerner nhanh chóng dịch ra nhường chỗ cho người phụ nữ.

Sau này anh Tanaka cho biết cách nói bình thường trong những trường hợp thế này là
Sukoshi tsumete-kudasaimasen-ka.
すこし　つめて　くださいませんか。
(Nghĩa đen: Các anh có thể ngồi xích vào nhau một chút được không ạ?)
nhưng thông thường người ta không dùng nó mà chỉ thể hiện qua cử chỉ. Người phụ nữ không dùng cử chỉ để ra hiệu vì anh Lerner là người nước ngoài.

*　　*　　*

Ban đầu anh Lerner cho rằng người phụ nữ khá là bất lịch sự vì chỉ di chuyển cánh tay mà không nói gì. Nhưng khi nghĩ kỹ, anh nhận ra nhiều người Nhật cũng thường làm như vậy. Chẳng hạn, khi anh gặp những người làm việc trong cùng tòa nhà, một vài người chỉ cúi đầu tỏ ý “Xin chào” thay vì nói câu gì đó. Cũng như thế, khi một người đàn ông bước qua trước mặt người khác đang ngồi, anh ta thường mở bàn tay hướng lên trên, thay vì nói
Shitsuree-shimasu.
(Xin lỗi.)
Tương tự như khi mời trà, người Nhật thường chỉ nói Doozo và dùng cử chỉ tỏ ý “hãy dùng trà”. Cứ như thế, hầu hết các lời đề nghị đều có thể được thực hiện mà không dùng cách nói nào khác ngoài Sumimasen-ga hay Doozo.

Anh Lerner từng cho rằng người Nhật không sử dụng điệu bộ cử chỉ thường xuyên như người phương Tây, nhưng rồi anh nhận ra người Nhật thực sự dùng chúng rất nhiều. Điểm khác biệt là trong khi người phương Tây thường dùng cử chỉ để nhấn mạnh lời nói, thì người Nhật sử dụng chúng để thay thế cho lời nói.